نمک
یک مادهی معدنی متشکل از سدیم کلرید (NaCl) است.
در حالت طبیعیاش سنگ نمک و یا هالیت نام دارد.
نمک خوراکی ا در آب محلول است
و از مهمترین املاحی است که در
خوراک روزانه مورد انسانها به کار میرود.
نمک خوراکی به شکل معدنی در تهنشینها
و رسوبها همچین چین خوردگیها وجود دارد
که به شکل سنگ نمک استخراج میشود.
همچنین در آب دریاها به مقدار فراوان موجود است
که قابل برداشت نیز میباشد.
نمک خوراکی مانند دیگر نمکها ترکیب یونی است.
عناصر این ترکیب یونی، در نمک خوراکی سدیم وکلر هستند.
همانطور که میدانید سدیم کلرید، یک ترکیب یونی است که از
واکنش بین سدیم مذاب و گاز کلر بهدست میآید.
این واکنش همراه با تولید گرما و نور انجام میگیرد.
در طی این واکنش یک الکترون
از اتمهای سدیم به اتمهای کلر منتقل میشود
و هر دو به آرایش هشتتایی میرسند.
در این فرایند سدیم به کاتیون سدیم
و کلر به آنیون کلرید تبدیل میشود.
گرچه باید گفت که انتقال الکترون
بین سدیم و کلر با توجه به آزمایشهای صورت گرفته
به وسیلهٔ پرتوهای X کامل صورت نمیپذیرد
و بازهم ابر الکترونی مشترک بین آنها وجود دارد.
به عبارت دیگر سدیم ۱۰٫۰۵ الکترون
و کلر ۱۷٫۷ الکترون در اطراف خود دارد.
با ورود ناخالصی به بلور هالیت یا نمک خوراکی،
این کانی به رنگهای گوناگون در میآید
برای نمونه با ورود عناصر اورانیوم و کربن به رنگ سیاه در میآید.
این کانی به همراه سیلویت یا نمک تلخ
در محیطهای تبخیری و گرم و خشک یافت میشود.
مزه شور و جلای شیشهای و سختی کم این کانی باعث شدهاست
تا به آسانی میان گروهی از کانیهای مشابه خود، شناخته شود.
نمک برای تغذیهی تمام پستانداران،
به ویژه انسان، به شدت مهم است.
ید یک عنصر ثانویه که معمولا
در نمک خوراکی یافت میشود
یک ریز مغذی مهم برای انسانها است
و کمبود آن باعث به وجود آمدن
مشکلات بیشمار هورمونی میشود.
نمک
یکی از مواد مورد نیاز برای
سوخت و ساز مواد خوراک در بدن،
جابه جایی پیامهای عصبی و کارکرد درست ماهیچهها است.
نمک
نقش مواثری در تکامل مغز گونه انسان بازی کرده است
اما ثابت شدهاست که
خوردن زیاد نمک موجب
افزایش فشار خون و پوکی استخوان میشود،
به ویژه در افرادی که پیشینه خانوادگی فشار خون بالا دارند.
افزایش فشار خون نیز
خطر سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش میدهد.
همانطور که در بالا اشاره شد
امروزه منبع عمدهی نمک آب دریا است؛
در واقع آب دریا یک منبع نامتناهی نمک است.
دو روش اصلی برای استخراج نمک وجود داردکه عبارتند از :،
یکی از آب دریا
دیگری از اعماق زمین.
راههای اصلی به دست آوردن نمک عبارتند از :
روش استخراج محلول:
در استخراج محلول روی منابع نمک چاه کنده شده
و آب تازه به آنها تزریق میشود تا نمک را در خود حل کند.
سپس نمک محلول به بیرون کشیده میشود
و برای تبخیر به کارخانههای مخصوص منتقل میشود؛
اکثر نمک مصرفی ما از این طریق به دست میآید.
روش تبخیر خورشیدی:
در واقع این روش سادهتر و سنتیتر
به دست آوردن نمک است.
کافی است که وظیفهی تبخیر را به
عهدهی خورشید و باد بگذارید
و از نمک باقی مانده استفاده کنید
اما از این روش سالی یکبار که
نمک به غلظت خاصی برسد
و در آب و هواهای به خصوص
دمای بالا و بارش کم، مانند مناطق مدیترانهای استفاده میشود.
روش استخراج عمیق محوری:
نمک را مانند هر مادهی معدنی دیگر از معدن استخراج میکنند.
معدنهای نمک در زیر لایههای قدیمی کف دریا وجود دارد
و میتوان آن را استخراج و پردازش کرد.
روش دستی:
در برخی نواحی به قدری در کف دریا
و یا دریاچه نمک وجود دارد
که میتوان آن را به صورت دستی استخراج کرد.